Het is kommer en kwel in de economieën van de eurolanden. Toch zijn er twee
lichtpuntjes. De krimp wordt minder sterk en wellicht zorgt de aanhoudende
recessie voor een einde aan het bezuinigingsdogma.

Niet alleen ons eigen CBS presenteerde woensdag de economische groeicijfers
over het eerste kwartaal van dit jaar. In heel de eurozone wisten alleen
België en Duitsland nog een minimale groei te realiseren ten opzichte van
het laatste kwartaal van 2012.

Kommer en kwel dus. Sinds de oprichting van de euro, verkeerden we nog nooit
zo lang in een recessie.

Toch zijn er twee lichtpuntjes te onderscheiden. De krimp wordt minder sterk
en wellicht zorgt de aanhoudende recessie voor een einde aan het
bezuinigingsdogma.

Werkloosheid loopt op

Met onze eigen economie gaat het nog steeds niet goed. De werkloosheid is
opgelopen tot een recordhoogte van 8,2 procent en ons bruto binnenlands
product (bbp) daalt. Wel zwakt de krimp van onze economie iets af. Ten
opzichte van het voorgaande kwartaal kromp onze economie de eerste drie
maanden van dit jaar met 0,1 procent.

Gemiddeld kromp de economie in de landen die samen de eurozone vormen met 0,2
procent.

Dat is iets slechter dan verwacht. Er was op een krimp van 0,1 procent
gerekend. In het lijstje met cijfers dat de Europese statistiekenverzamelaar
Eurostat woensdag publiceerde is het zoeken naar positieve cijfers en daar
zal in de nabije toekomst waarschijnlijk niet veel verandering in komen.

De Europese Commissie was begin deze maand al somberder en gaat uit van een
krimp van 0,8 procent voor Nederland in 2013. Omdat overheden verder
bezuinigen, de werkloosheid overal oploopt en euro relatief duur is, lijkt
er ook dit kwartaal nog geen groei in het vat te zitten.

Groei in Duitsland en België

Duitsland, de grootste economie van de eurozone, groeide het eerste kwartaal
een klein beetje met 0,1 procent ten opzichte van het vorige kwartaal.
Hiermee is een recessie bij onze oosterburen afgewend. Toch viel het
groeicijfer tegen want economen hadden gerekend op een krachtiger herstel,
namelijk een groei van 0,3 procent.

Ook ten zuiden van onze landsgrenzen wisten de Belgen er nog een minieme groei
uit te persen. Hier groeide de economie 0,1 procent van kwartaal op
kwartaal. Overigens geheel volgens de verwachting.

Frankrijk terug in recessie

In tegenstelling tot de Duitsers zakten de Fransen wel weer terug in een
recessie. De Franse economie kromp in het eerste kwartaal met 0,2 procent
ten opzichte van het laatste kwartaal van vorig jaar. Ook daar hadden
economen op een beter cijfer gerekend. Met name de export viel tegen en liep
met 0,5 procent terug.

Zorgelijker is dat er de rest van het jaar ook niet veel verbetering in de
economische situatie van de Fransen lijkt te komen. Voor het hele jaar is er
door de Europese Commissie een krimp van de economie voorzien. Wel een
kleintje, van 0,1 procent. Dit is voor het eerst sinds 2009.

Dit komt met name doordat consumenten minder te besteden hebben vanwege de
oplopende werkloosheid en hogere belastingen. Afgelopen dinsdag keurde het
Franse parlement omstreden hervormingen goed die de arbeidsmarkt flexibeler
moeten maken. Dit is een begin van noodzakelijke hervormingen op de
arbeidsmarkt, maar niet meer dan dat.

Nog meer ellende in het zuiden

Gaan we nog verder naar het zuiden van Europa, dan duiken de cijfers dieper in
het rood. In Italië kromp de economie de eerste drie maanden van het jaar
met 0,5 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Net als in Spanje,
waar het ook nog altijd kommer en kwel is in economisch opzicht en de
werkloosheid maar blijft toenemen.

In Cyprus verschrompelde de economie het meest van de hele eurozone. Het bbp
kromp van kwartaal op kwartaal met maar liefst 1,3 procent. Gezien de
dramatische reddingsoperatie die er dit voorjaar moest worden ondernomen om
de Cyprioten voor een bankroet te behoeden, is dit niet verwonderlijk.

Frans-Duitse as

Dat de Duitse economie zich - zwakjes - herstelt terwijl de Fransen verder
achterop raken toont dat de twee grootste economieën in Europa steeds verder
uiteen lopen. De spanningen aan weerszijden van de Rijn lopen hierdoor
verder op.

De Franse regering spreekt zich openlijk uit tegen een verder crashdieet van
bezuinigingen en bovendien lijkt de Franse bevolking steeds minder fiducie
te krijgen in het hele europroject, zo blijkt uit een onderzoek waar de
Britse zakenkrant The Financial Times deze week over berichtte. Ze krijgen
bijval van steeds meer Zuid-Europese landen zoals Italië.

Geen wonder dat ook de voorzitter van de Europese Commissie Barosso zich eind
april liet ontvallen dat hij denkt dat er geen steun meer is van de
bevolking van veel eurolanden om nog meer te bezuinigen. Ook hij pleit nu
voor groei boven bezuinigen. Dit is echter wel het recept dat met name de
Duitsers propageren.

Bezuinigingsdogma

Toch zou het kunnen dat de Duitsers gaan draaien. Een voorbode zou al het
uitstel kunnen zijn dat de Fransen kregen om hun begrotingstekort terug te
dringen. De Duitse exportmotor draait immers niet alleen op landen als
China. Ook naar andere Europese landen wordt flink uitgevoerd met Frankrijk
voorop. Het feit dat de vooruitzichten voor de Franse economie ongunstig
zijn is ook slecht nieuws voor de Duitsers.

Toegegeven, Nederland kreeg niet nog een jaartje extra uitstel van Brussel om
ons begrotingstekort terug te brengen tot maximaal 3 procent. Mocht het
sentiment onder politici ten aanzien van verder bezuinigen verder
veranderen, dan biedt dit een sprankje hoop voor critici ten aanzien van het
verder aanhalen van de broekriem in Den Haag zoals CNV-voorzitter Jaap Smit.
Hij riep het kabinet op om te stoppen met het "krampachtige
bezuinigingsbeleid".

Verdere renteverlaging?

Opmerkelijk genoeg trekken beleggers zich vrijwel niets aan van deze
tegenvallende economische cijfers. Aandelenkoersen blijven oplopen,
waarschijnlijk omdat de economische pijn al in de koersen zaten verwerkt.

Maar ook de markten voor staatsobligaties reageren vrijwel niet op het nieuws.
De koers van de euro daalt op woensdag zelfs wat ten opzichte van de dollar
en de yen. Dat is goed nieuws, want hoe goedkoper de euro, hoe beter het is
voor onze exportpositie.

Beleggers hopen dat de Europese Centrale Bank de rente nog verder zal laten
zakken. Mario Draghi heeft immers laten weten dat hij de rente eventueel nog
verder kan verlagen als de economische omstandigheden nog verder
verslechteren. Zo heeft ieder nadeel toch zijn voordeel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl